بررسی ارتباط بین فعالیت دارکوب و جمعیت پروانه گالزا Paranthrene tabaniformis در نهالستانهای صنوبر در استان گیلان

Authors

  • مسعود امین املشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، رشت - ص. پ. 3394– 41635
  • منصور صالحی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، رشت - ص. پ. 3394– 41635
Abstract:

در سالهای اخیر کشت و توسعه گونه های سریع الرشد ازجمله کلنهای صنوبر در نقاط مختلف آب و هوایی کشور مورد استقبال قرارگرفته است, به طوری که در استان گیلان بیش از 30000 هکتار از اراضی مستعد زیر کشت کلنهای مختلف این گونه ها می باشد (صالحی، 1376). به رغم عملکرد مناسب در واحد سطح، آفات و بیماریها از عوامل زیانبار در کاهش صفات کمی وکیفی آنها بوده است (عادلی، 1351، خیال و صدرایی، 1364). استفاده از گونه ها وکلنهای مقاوم و کنترل طبیعی آفات آنها با استفاده از دشمنان طبیعی همراه سایر برنامه های مدیریت کنترل تلفیقی آفات از اقتصادی ترین و کم عارضه ترین روشهای مبارزه بشمار می رود (صادقی و همکاران، 1379؛ صدرایی، 1373). دارکوب ها از خانواده Piciidae  از جمله دشمنان طبیعی بسیاری  از آفات می باشند. از این خانواده در دنیا حدود 200 گونه ذکر شده و عموماٌ درخت زی می باشند. از اکوسیستم های طبیعی ایران نیز تاکنون از بیش از ده گونه یاد می شود که پنج گونه آن در نقاط طبیعی استان گیلان پراکنده اند (بی نام، 1354). متأسفانه اطلاعات جامع و کاملی از خصوصیات بیولوژیکی و رفتار شناسی گونه های بومی دارکوب موجود نیست. بررسی حاضر نیز در تعقیب این اهداف نمی باشد، بلکه در طی انجام مطالعات تعیین کلنهای مقاوم در برابر پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott.، فعالیت دارکوب روی نهالهای صنوبر نیز مطالعه گردیده است. این بررسی در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و 10 تیمار (گونه ها و کلنهای صنوبر  انجام شد. در طرح یاد شده ضمن تعیین کلنهای مقاوم در برابر پروانه گالزای صنوبر فعا لیت شکارگری دارکوب نیز مورد بررسی قرار گرفت. مقاومت گونه ها و کلنهای صنوبر نسبت به پروانه گالزای صنوبر به ترتیب به شرح زیر بوده است: 1- P.deltoides 73/51, 2- P. caspica, 3- P ،d. 77/51, 4- P ،d 79/51, 5- P ،d. 72/51, 6- P. euramericana 45/51, 7- P. e. 92/40, 8- P. d. 69/55, 9- P. e. triplo, 10- P. e. costanzo نتایج نشان داد که نهالهای سالم مورد حمله دارکوب قرار نگرفته و آثار نوک زدگی این پرنده تنها در نهالهای آلوده به پروانه گالزا مشاهده شده که به ایجاد سوراخ در انتهای دالان لاروی (در 10 تا 15 سانتیمتری بالای گال) به منظور دسترسی به لارو و تغذیه از آن منجرمی گردد. همچنین به رغم وجود اختلاف معنی دار در بین کلنها و گونه ها از نظر میزان حساسیت به پروانه گالزا تعداد گال در نهالهای آلوده (صرف نظر از گونه وکلن) اختلاف معنی داری نشان نداد (0.05P >) و به تبع آن, این عدم اختلاف و فعالیت شکارگری دارکوب در گونه ها وکلنهای مذکور نیز مشهود بود. به عبارتی فعالیت شکارگری دارکوب تنها به وجود گال بستگی داشته و نوع کلن و گونه در میزان فعالیت آن بی تأثیر بوده است. بیشترین فعالیت دارکوب در نهالهای صنوبر در اواسط پاییز زمانی که فعالیت لارو به پایان رسیده و در انتهای دالان لاروی قرار دارد دیده شد. فعالیت چوب خواری پروانه گالزا در صنوبر به صورت ایجاد گال در تنه نهالهای جوان بوده که در نهایت به شکستگی در ناحیه گال منجر شده یا سبب بد شکل شدن نهال می گردد که در هر دو صورت برای صنوبر کاریها فاقد ارزش می باشد. بنابر این فعالیت دارکوب در نهالهای آلوده و فاقد ارزش به عنوان نهال قابل عرضه, تنها می تواند باعث کاهش جمعیت این آفت شود. در این بررسی مشاهده گردید که بیش از 32% نهالهای آلوده مورد توجه دارکوب قرار گرفته که این میزان به رغم تخریب شرایط محیطی و محدودیت زیستی این پرنده و در نتیجه کاهش جمعیت آن قابل توجه می باشد. وجود تعداد کم از پایه های درختان کهنسال (خشکه دار) در اطراف ناحیه مورد بررسی در حفظ فراوانی (هرچند اندک) دارکوب بی تأثیر نیست و از اثر بخشی مدیریت جنگل نزدیک به طبیعت حکایت می‌کند. بنابر این دارکوب می تواند در چرخه زیستی طبیعی به عنوان عامل مهم در کنترل آفات نقش آفرینی نماید که شناسایی گونه ها و مطالعه رفتاری آن نیز لازم به نظر می رسد.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ویژگی‌های ظاهری درختان میزبان در فعالیت شکارگری دارکوب Dendrocopos syriacus (Hemprich & Ehrenberg) روی پروانه زنبور مانند گالزای صنوبر (Rott.) Paranthrene tabaniformis

صنوبرها از جمله درختان تندرشدی هستند که جایگاه ویژه‌ای در جنگل‌کاری و تولیدات چوبی دارند. پروانه‌گالزای صنوبر (Rott.) Paranthrene tabaniformis از آفات مهم این درختان است. هر ساله در خزانه‌های تولید صنوبر، نهال‌های این درختان مورد حمله آفت مذکور قرار گرفته و در نتیجه آن صدمات شدیدی متوجه تولید چوب و صنایع وابسته به آن می‌شود. در تحقیق حاضر کنترل طبیعی جمعیت این پروانه توسط دارکوب باغی Dendrocopo...

full text

بررسی تحمل صنوبرکلنPopulus deltoides 69/55 به پروانه گالزای صنوبر (Paranthrene tabaniformis Rott (Lep: Sesiidae در استان مازندران

کشت و توسعه گونه‌های مختلف صنوبر ازجمله Populus deltoides Bartr. در سالهای اخیر در استانهای شمالی کشور مورد استقبال قرار گرفته است. چندین گونه از حشرات و آفات نباتی به این گونه با ارزش حمله می کنند که پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott (Lep: Sesiidae) یکی از مهمترین آنهاست. با این حال، هنوز اطلاعات زیادی در رابطه با خسارت وارده، مقاومت و یا حساسیت P. deltoides به این آفت در دست ن...

full text

بررسی عملکرد تولید چوب و تأثیر پروانه‎های Paranthrene tabaniformis و Cerura vinula روی کلنهای مختلف صنوبر در استان خراسان شمالی

    تولید چوب و میزان حساسیت و مقاومت کلن‌های برتر صنوبر به آفات مهم، طی سال‎های 1384 تا 1386 در ایستگاه تحقیقات کهنه‌کند بجنورد مورد بررسی قرار گرفت. در پایان هر دوره رویش با اندازهگیری قطر و ارتفاع این درختان، حجم کلن‎ها محاسبه شد. همچنین نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه زنبورمانند روی کلنها با شمارش سوراخ‎های ایجاد شده روی تنه و شاخه درختان و نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه دم‌چنگالی با ا...

full text

بررسی عملکرد تولید چوب و تأثیر پروانه‎های paranthrene tabaniformis و cerura vinula روی کلنهای مختلف صنوبر در استان خراسان شمالی

تولید چوب و میزان حساسیت و مقاومت کلن های برتر صنوبر به آفات مهم، طی سال‎های 1384 تا 1386 در ایستگاه تحقیقات کهنه کند بجنورد مورد بررسی قرار گرفت. در پایان هر دوره رویش با اندازهگیری قطر و ارتفاع این درختان، حجم کلن‎ها محاسبه شد. همچنین نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه زنبورمانند روی کلنها با شمارش سوراخ‎های ایجاد شده روی تنه و شاخه درختان و نمونهبرداری از میزان خسارت پروانه دم چنگالی با انداز...

full text

بررسی تأثیر وجین علف‌های هرز بر زنده‌مانی، رشد قطری و ارتفاعی نهال‌های صنوبر و انبوهی آفات مهم آن در نهالستان‌های صنوبر ایستگاه صفرابسته گیلان

صنوبر از گونه‌های پربازده و سریع‌الرشد برای جنگل‌کاری می‌باشد. توصیه روشهای به‌زراعی و آگروتکنیکی و توجه به جنبه‌های اکولوژیک از‌جمله عوامل مهم و مؤثر در مدیریت کنترل تلفیقی آفات صنوبر محسوب می‌گردد. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیر تیمارهای مختلف علفتراشی (علفتراشی کامل، علفتراشی ماهیانه و بدون علفتراشی) بر روی زنده‌مانی و رشد قطری و ارتفاعی نهالهای صنوبر و تأثیر آنها بر تراکم و انبوهی جمعی...

full text

بررسی تأثیر وجین علف های هرز بر زنده مانی، رشد قطری و ارتفاعی نهال های صنوبر و انبوهی آفات مهم آن در نهالستان های صنوبر ایستگاه صفرابسته گیلان

صنوبر از گونه های پربازده و سریع الرشد برای جنگل کاری می باشد. توصیه روشهای به زراعی و آگروتکنیکی و توجه به جنبه های اکولوژیک از جمله عوامل مهم و مؤثر در مدیریت کنترل تلفیقی آفات صنوبر محسوب می گردد. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیر تیمارهای مختلف علفتراشی (علفتراشی کامل، علفتراشی ماهیانه و بدون علفتراشی) بر روی زنده مانی و رشد قطری و ارتفاعی نهالهای صنوبر و تأثیر آنها بر تراکم و انبوهی جمعی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 1

pages  89- 92

publication date 2005-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023